porucznik marynarki
Józef Ponikiewski
Józef Stanisław Edward Ponikiewski urodził się 30 listopada 1916 r. w Brylewie w powiecie leszczyńskim. Był synem właściciela Brylewa Hipolita i Elżbiety (Elizy) z Kęszyckich.
Od roku 1926 uczęszczał do gimnazjum w Gostyniu i tam w 1934 r. zdał maturę.
W 1935 r. wstąpił do Szkoły Podchorążych Marynarki Wojennej w Toruniu.
Po pierwszym roku nauki na okręcie Marynarki Wojennej ORP „Iskra” wziął udział w rejsie szkoleniowym, którego celem były Baleary na Morzu Śródziemnym i Azory na Atlantyku.
W 1936 r. zdał egzamin do Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej w Gdyni z trzecią lokatą na stu kandydatów. 15 października 1938 r. został mianowany podporucznikiem.
Po ukończeniu szkoły odbył specjalizację na torpedowcu ORP „Mazur”.
W maju 1939 r. został przydzielony na niszczyciel ORP „Grom” jako III oficer artylerii.
30 sierpnia 1939 r. wraz z dwoma innymi niszczycielami jego okręt opuścił Gdynię i popłynął do Anglii. W pierwszych tygodniach wojny wziął udział w działaniach na wodach brytyjskich i Morzu Północnym.
3 marca 1940 r. został dowódcą 2 plutonu w Batalionie Szkolnym Marynarki Wojennej w Coetquidan we Francji.
W kwietniu 1940 r. został zaokrętowany na okręcie-bazie ORP „Gdynia”, który stacjonował w Anglii.
Po rozwiązaniu batalionu zgłosił się do Szkoły Specjalistów Morskich i od czerwca 1940 r. pełnił funkcję dowódcy plutonu.
11 lipca 1940 roku otrzymał przydział na ścigacz artyleryjski ORP „Chart” („S-1”), na którym objął funkcję oficera wachtowego.
3 maja 1941 r. awansował na stopień porucznika w korpusie morskim.
Krótko potem Józef Ponikiewski został wyznaczony na ordynansa, a następnie na adiutanta Naczelnego Wodza generała Władysława Sikorskiego.
25 maja 1943 r., zamiast pierwotnie wyznaczonego por. pilota Czesława Główczyńskiego, poleciał z gen. Sikorskim – jak się później okazało – w ostatnią podróż. Droga wiodła przez Gibraltar i Kair do Iraku, gdzie Naczelny Wódz wizytował stacjonujące tam polskie jednostki. Droga powrotna prowadziła przez Bejrut, Palestynę i Kair do Gibraltaru.
Zginął 4 lipca 1943 r. wraz gen. Sikorskim i towarzyszącymi mu osobami w katastrofie samolotu „Liberator” w Gibraltarze.
Ciało Ponikiewskiego pochowano na Cmentarzu Lotników Polskich w Newark koło Londynu.
W 2010 roku dzięki staraniom rodziny oraz wielu instytucji ciało ekshumowano i zostało pochowane w rodzinnym grobowcu na cmentarzu w Oporowie.
Pośmiertnie został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi i Medalem Morskim.
