2 października obchodzimy Międzynarodowy Dzień bez Przemocy – ustanowiony przez ONZ w 2007 roku. Data ta nie jest przypadkowa – upamiętnia urodziny Mahatmy Gandhiego, lidera indyjskiego ruchu niepodległościowego i orędownika filozofii niestosowania przemocy. Obchody Dnia bez przemocy mają na celu promowanie idei pokojowego rozwiązywania konfliktów oraz szerzenie wartości, takich jak tolerancja, dialog i wzajemny szacunek.
Jest to okazja do refleksji nad sposobami zapobiegania wszelkiej formie przemocy, zarówno na poziomie indywidualnym, jak i społecznym. Dzień, który przypomina o sile dialogu, tolerancji i pokoju. Inspiracją dla tego święta jest Mahatma Gandhi, który uczył, że przemoc nigdy nie jest rozwiązaniem.
Czym jest przemoc?
Przemoc to celowe działanie jednej osoby wobec drugiej, które poprzez wykorzystanie przewagi siły narusza jej prawa oraz dobra osobiste, wywołując ból i cierpienie – fizyczne i/lub psychiczne. Jedna osoba pozwala sobie do uderzenia, obrażania, krytykowania, odbierania czegoś lub odmówienia czegoś innej osobie.
Osoba ignoruje potrzeby drugiej osoby. Nie bierze pod uwagę jej pragnień, sprzeciwu i uczuć, traktując ją jak rzecz, pozbawioną jakichkolwiek praw.
Przemoc psychiczna
Wyśmiewanie – naśmiewanie się z wyglądu, ubioru, zachowania lub umiejętności ucznia, co może prowadzić do poczucia wstydu i upokorzenia.
Nadawanie przezwisk – obraźliwe lub poniżające przezwiska, które mogą trwale wpłynąć na poczucie wartości danej osoby.
Szykanowanie – celowe poniżanie lub krytykowanie ucznia na forum publicznym, często w obecności rówieśników, co prowadzi do jego wykluczenia z grupy.
Rozpowszechnianie plotek – rozgłaszanie nieprawdziwych lub szkodliwych informacji o kimś, co może prowadzić do izolacji społecznej lub utraty zaufania innych.
Grożenie – zastraszanie, często bez użycia przemocy fizycznej, poprzez sugerowanie przyszłych konsekwencji za niepożądane zachowanie (np. „jeśli to zrobisz, pożałujesz”).
Izolowanie – celowe wykluczanie ucznia z grupy, ignorowanie go, unikanie kontaktu, co prowadzi do poczucia osamotnienia i braku przynależności.
Szantaż emocjonalny – manipulowanie uczuciami, np. wywoływanie poczucia winy lub lęku, by uzyskać kontrolę nad zachowaniem innej osoby.
Krytykowanie – nieustanne wytykanie błędów lub wad, nawet jeśli są drobne, co prowadzi do obniżenia samooceny ucznia.
Przemoc fizyczna
Bicie – uderzanie pięściami, otwartą dłonią lub innymi częściami ciała, co może powodować obrażenia.
Popychanie – celowe popychanie osoby, często w celu jej przewrócenia lub wywołania strachu.
Szarpanie – chwytanie za ubranie, włosy lub ciało i szarpanie z zamiarem wyrządzenia krzywdy.
Kopanie – zadawanie ciosów nogami, co może prowadzić do poważnych obrażeń.
Podstawianie nóg – celowe przewracanie drugiej osoby przez podłożenie nogi, co może spowodować upadek i zranienie
Plucie – traktowane jako agresywne i upokarzające działanie, które ma na celu obrażenie i zranienie drugiej osoby.
Niszczenie rzeczy osobistych – wyrywanie z rąk, niszczenie plecaków, książek, telefonów czy innych osobistych przedmiotów należących do innej osoby.
Zamykanie siłą – zatrzymywanie kogoś w pomieszczeniu lub blokowanie mu drogi, aby uniemożliwić ucieczkę lub wyjście.
Rzucanie przedmiotami – celowe rzucanie przedmiotów w kogoś, np. kamieniami, piłkami, książkami, co może powodować obrażenia fizyczne.
Widzisz przemoc i jej nie zgłaszasz
Jeśli przemoc nie zostanie zgłoszona, sprawca może poczuć się bezkarny, co może prowadzić do częstszych i poważniejszych aktów agresji wobec ofiary lub innych uczniów. Ofiara, pozostając bez wsparcia, będzie cierpiała emocjonalnie i fizycznie, co może wpłynąć na jej zdrowie i samoocenę.
Świadkowie przemocy mogą odczuwać silny stres, poczucie winy lub bezsilność, co wpływa negatywnie na ich samopoczucie psychiczne. Z czasem mogą zacząć obawiać się, że sami staną się celem agresji.
Niezgłoszenie przemocy to często wybór, który wynika z obawy przed zemstą, wstydem lub niepewnością, jak postąpić.
Pamiętaj!!!
Brak działania oznacza przyzwolenie na przemoc, co wpływa na całą społeczność szkolną.
Widzisz przemoc i jej nie zgłaszasz
Porozmawiaj z zaufaną osobą – Jeśli świadek nie czuje się na siłach, aby zgłosić przemoc samodzielnie, może porozmawiać z zaufanym nauczycielem, rodzicem lub pedagogiem szkolnym, który pomoże w podjęciu dalszych kroków. Współpraca z innymi uczniami –
Czasami łatwiej zgłosić przemoc, działając wspólnie z innymi uczniami, którzy również są świadkami. W grupie świadków można czuć większe wsparcie i pewność działania.
Co możesz zrobić będąc świadkiem przemocy?
Zgłoś przemoc dorosłym.
Poinformuj jak najszybciej nauczyciela, pedagoga, psychologa szkolnego, rodzica lub innego zaufanego dorosłego o sytuacji.
Materiał opracowany na podstawie www.złotynauczyciel.pl
MK
